Huisvredebreuk? Interesseert me niet. De zogenaamde huisvrede van congrescentum de RAI in Amsterdam bestaat slechts bij de gratie van het trekken van profijt uit het uitzuigen van een groot deel van de wereld en haar bevolking. Er is geen profiteur van oorlog, klimaatvernietiging en vluchtelingenellende die niet welkom is in de RAI. Of het nu een wapenbeurs is of een bouwbeurs: de keurige bevoorrechte zakenlui met hun verkooppraatjes kunnen er hun gang gaan.
Maar nu waren wij er. Om een tipje van de sluier te lichten in het hol van deze leeuw. Om een kleine speler op de markt van op winst beluste detentieprofiteurs te kijk te zetten.

Niets was er te zien van die gezinnen en kinderen met hun angst en hun wanhoop bij de stand van bouwbedrijf De Vries en Verburg die dag in de RAI. Niets was er te zien van de waarheid. Zelfs de leugen dat de gezinsgevangenis op Kamp Zeist er zou zijn om de kinderen te beschermen, dat die kindvriendelijk zou zijn en humaan, zelfs die leugen probeerde bouwbedrijf De Vries en Verburg die dag niet eens te verkopen. Van meet af aan heeft bouwbedrijf De Vries en Verburg vooral geprobeerd hun betrokkenheid bij de bouw te verhullen. Zij verschuilen zich liever achter de verkooppraatjes van het ministerie van onveiligheid en klassejustitie. De gezinsgevangenis is in hun taal een 'Gesloten Gezins Voorziening', of zelfs 'opvang'.

Maar ik heb daar op de muur gezeten en gesproken met mensen die bang waren om gedeporteerd te worden. Ik zeg: gedeporteerd. Want dat is het doel van deze gezinsgevangenis op Kamp Zeist.
Het kan Bas Stuij, hoofdverantwoordelijk projectontwikkelaar van De Vries en Verburg, niks schelen met welk doel hij hekken, stroomdraad en camera's om een stel huisjes op het terrein van een detentiecentrum neerzet. Als de klant, de overheid dus, maar tevreden is. Wat hem wel kan schelen is wat andere mensen daarvan denken. Niet voor niets publiceerden zij daarover niks op hun website en reageerden ze niet op vragen die hen gesteld werden. Nu moest Bas Stuij wel reageren, toen hij oog in oog stond met de harde waarheid, omdat wij deze lieten zien aan hem, en aan een ieder die langsliep. Pijnlijk voor hem. Maar lang niet zo pijnlijk als de dagelijkse praktijk die dagelijks leven is voor die gezinnen met kinderen die dankzij hem kunnen worden opgesloten en gedeporteerd.

Huisvredebreuk? Laten we het eens hebben over de vrede die al die mensen en hun kinderen hun leven lang nog nooit gekend hebben. Niet in een huis. Niet in hun woonplaats. Niet in het land waarvandaan zij kwamen. Niet tijdens hun vlucht hierheen en niet hier. Vraag hen wat huisvrede is en ze zullen zeggen dat ze nog nooit enige vrede, enige rust gekend hebben.

Het is te simpel om te zeggen dat daarvoor alleen overheden verantwoordelijk zijn. Sterker nog, het is de nationale en internationale lobby van bedrijven, van multinationals die er alles aan doen om met prestigieuze projecten geld te verdienen over de ruggen van mensen die niets in te brengen hebben. Geld verdienen aan grenscontrole, aan beveiligingssystemen, aan wapenhandel, aan de bouw van muren en hekken aan de grenzen, aan de bouw van gevangenissen. Zij bieden hun diensten aan, ontwikkelen hun 'producten' en dingen om opdrachten. Zonder deze parasieten zouden de overheden geen enkel beleid kunnen uitvoeren.

Waar zou Fort Europa zijn zonder hen? En die lobby, die voortdurende promotie en reclamehandel, die laat zich ook wel eens zien aan het publiek dat zich dan mag vergapen aan de ten toon gestelde fris en schoon ogende uitstallingen waar nog geen spatje bloed aan zit. En ja, daar lijkt vrede te heersen. De vrede van mensen die op grote afstand van hun eigen bed oorlog voeren. En de bouw van een gevangenis voor vluchtelingen: dat is oorlog tegen die vluchtelingen. En wie oorlog voert, hoeft wat mij betreft niet op vrede te rekenen.

Wie oorlog voert en mensen kapotmaakt, kan de boemerang van dat op afstand bestuurde geweld terugkrijgen. Laat er geen misverstand over bestaan dat de grootste oorlogsmisdadigers diegenen zijn die vanuit hun kantoren en vergaderzalen beslissingen nemen, bouwtekeningen maken en orders uitsturen. Lopen wij daar binnen, of voorzien wij hun verkooppraatjes van illustratiemateriaal in de RAI, dan breken wij geen huisvrede, dan verstoren wij iets van die oorlog. De stille oorlog. De stiekeme oorlog. En die oorlog maakt dagelijks slachtoffers.

* Afgelopen jaar werden, zo bleek uit beantwoording van kamervragen, in totaal tachtig kinderen opgesloten in de gezinsgevangenis. Tachtig kinderen die als door een dief in de nacht werden weggerukt en afgevoerd in razzia's. Tachtig onzichtbare kinderen. Het liefst had ik die dag in de RAI die tachtig kinderen laten zien, maar zij zijn niet meer hier. Inmiddels, ruim acht maanden na de eerste zitting in deze zaak waarin ik de rechter heb gewraakt omdat zij me niet liet uitspreken, nemen berichten over razzia's en deportaties naar vooral het onveilige – maar volgens de EU wel veilige - Afghanistan in rap tempo toe.

* In Burgum verzetten afgelopen week solidaire vluchtelingen zich tegen het afvoeren van een Afghaans gezin, opnieuw naar de gezinsgevangenis op Kamp Zeist. Maar voor ons Neederlanders wordt een negatief reisadvies voor Afghanistan gegeven. Afghanistan kleurt rood op de kaart, zoals het rood kleurt van bloed op de straten. Niet heengaan, luidt het. Maar het is wel goed genoeg voor gezinnen met kinderen om hen naartoe te deporteren!

Het liefst verzamelde ik alle tranen, die van angst, wanhoop, woede en onmacht, en stortte deze uit over het glanzende promotiemateriaal van het bedrijf dat hun ellende mee helpt veroorzaken. Het liefst had ik die oorlog geillustreerd door de stand van De Vries en Verburg in een klap weg te vagen. Het liefst liet ik u hier de oorlog zien, het geweld tegen vluchtelingen.

Deze zaak gaat niet over huisvredebreuk. Het gaat over het aanwijzen van verantwoordelijken. Het gaat over het ontmaskeren van de façade van stropdassen, lachende gezichten en elkaar de hand schuddende misdadigers. Het gaat over het blootleggen van die oorlog. Het gaat over het opeisen van de vrijheid van elk individu, waarvandaan die ook komt en waarheen die ook wil, om te leven waar het mogelijk is. Als die vrijheid van vluchtelingen wordt afgenomen, dan zegt dat iets over de vrijheid van hen die daarvoor tekenen. Dat zegt dat die vrijheid niets waard is. Dat is de vrijheid van overheersing en onderdrukking. Dat is de vrijheid van intimidatie, dreiging, opsluiting en moord. Dat is vrijheid die ten koste gaat van de vrijheid van anderen. Dat is kapitalisme, kolonialisme, imperialisme.

Huisvredebreuk? Waar is de vrede? Ik zie geen vrede. Ik zie alleen maar onderdrukking. Wie daar vrede mee heeft, gaat in de RAI de schone schijn ophouden. Wie daar vrede mee heeft, zegt dat hij maar een radertje is in de machine en nergens voor verantwoordelijk is. Maar zonder radertjes geen machine en geen machine zonder radertjes.
Huisvredebreuk? Menig vluchteling zou willen dat een dak boven het hoofd vanzelfsprekend was. Menig kind zou in een bed willen slapen en niet op straat. Vrede? Wat is dat?

Als een bedrijf zoals De Vries en Verburg rustig met een standje op een bouwbeurs wil staan, zien ze beter af van dit soort praktijken, van het bouwen van een gevangenis voor vluchtelingen en hun kinderen. Ik lig er niet wakker van om beschuldigd te worden van zoiets triviaals als huisvredebreuk of iets anders. Laten zij daarentegen vooral maar wakker liggen van datgene waarvoor zij zichzelf verantwoordelijk hebben gemaakt. Huilende kinderen. Ouders die zelfmoord proberen te plegen of in hongerstaking gaan. Gewelddadige deportaties. Een leven in angst, zonder toekomst. En als ze daar niet van wakker liggen, laat ze dan maar wakker liggen van mensen als ik die hen hun smerige praktijken onder de neus wrijven.

Zonder vrede en vrijheid geen leven. Zonder vrede en vrijheid geen ongestoorde handel in de dood.

Joke Kaviaar, 4 november 2016 / * aangepast voor nieuwe behandeling op 11 juli 2017 (na wraking)