Laren, 5 september 2005. Snel was de minister, gekleed in bloedrood mantelpakje, naar binnen geschoven door haar beveiligers. Ze wierp niet één blik naar ons, de demonstranten. Dat is al net zo weinig als haar blik op de realiteit. De realiteit van Nasser Jafaari, die een week eerder bruut het land was uitgezet.
Wij wilden dit het publiek laten zien en de minister eraan helpen herinneren. Dus droegen sommigen van ons borden met de tekst “Op deze manier werd Nasser gedeporteerd: door zwaarbewapende marechaussee – mishandeld – geboeid – aan handen en voeten – mond afgetaped – tijdens een vlucht van 8 uur!”

We hadden tape op ons mond geplakt, van dat dikke zilverkleurige. Verdomme, wat ademt dat moeilijk! Even diep inademen en een forse zucht slaken zit er niet in. Even afdoen dan maar. Dat kan nog als je handen niet écht, en niet op je rug geboeid zijn. Dat kan nog, als je alleen maar symbolisch elastiek om je polsen hebt gedaan. Voorzichtig trok ik de tape er nu en dan af zodra ik het te benauwd kreeg. Dat heeft Nasser niet kunnen doen. En die andere vluchteling, waarvan nu alleen nog bekend is dat hij in paniek raakte en dat hij de rest van zijn leven verzorgd moet worden ten gevolge van deze praktijk omdat hij er spastisch door is geworden, nee, die ook niet.

Ik vertelde het verhaal aan een journalist, haalde daartoe even het tape van mijn mond. Hoe ik dit wist, vroeg hij. Dat kon ik uitleggen. Nasser had even mogen bellen op de luchthaven van Dubai, twee minuten, na die vlucht van acht uur, voor hij op het volgende vliegtuig werd gezet naar Afghanistan. Terug naar het land waar hij gedeserteerd was uit het leger van de Taliban, waarin hem verplicht was dienst te nemen. De desertie zou hem het leven kosten, zo had een generaal van dat leger hem verzekerd en dus was hij gevlucht.

Geen wonder dat Nasser zich de eerste deportatiepoging (in uitzetcentrum Zestienhoven) hevig had verzet. Toen hebben ze hem in elkaar geslagen, ze hebben hem op de nek getrapt met hun schoenen, murw geslagen en vervolgens in de wagen gegooid en naar Schiphol Oost gebracht. Daar werd hij zonder enige verzorging in de isoleercel gegooid. Zijn nek lag open, en zijn handen en armen, en zijn kaak was blauw. Daar lieten ze hem zeven lange dagen barsten. Het licht dag en nacht aan. Niet luchten. Was dat om hem duidelijk te maken dat hij hier in Nederland niet beter af zou zijn dan in de handen van die Taliban generaal?

Hij had nog slechts een t-shirt aan zijn lijf. Vooruitlopend op de naar verwachting te slagen deportatie was zijn koffer met schamele bezittingen al onderweg naar Afghanistan. Nooit meer teruggezien: voor een vluchteling wordt door de vliegtuigmaatschappij geen moeite gedaan om de bagage te achterhalen. Denkt u hieraan als u de volgende keer met KLM of Martinair vliegt. Denkt u aan deze mishandelingen en deze deportaties als u een vliegtuig over ziet komen, als u een vlucht boekt, als u incheckt op de luchthaven! Misschien als u de volgende keer in een vliegtuig stapt, zit er wel zo iemand achterin verborgen, met zijn handen op zijn rug, tussen twee marechaussees in. U zult wellicht denken dat het wel goed zal zijn, want u hoort geen protest. Nee, dat hoor je niet. Je kunt niet praten met tape op de mond, en om te kunnen blijven ademen mag je vooral niet in paniek raken, moet je urenlang over zelfbeheersing blijven beschikken terwijl je doodsbang bent. Je hoort de mensen kwebbelen over hun aanstaande vakantie of over hoe hun vakantie geweest is. Je ruikt het eten, de koffie, alles wat andere mensen krijgen om de lange vlucht te veraangenamen. En je zit daar, kunt niet eens even de benen strekken en alleen dat al is levensgevaarlijk.

Toen wij daar in Laren stonden met tape op ons mond, konden we niet meer uitbrengen dan een zacht “hmmm!” wanneer ons iets werd gevraagd. Maar het scanderen van leuzen en het zingen van een lied was ons toch al verboden. Meerdere malen dreigde de politie ons demonstranten te arresteren als we ook maar BOE zouden roepen, van buiten dat café “Het Bonte Paard”, naar de verantwoordelijk minister Verdonk, die daarbinnen alweer elk individueel verhaal wegwuifde. De angst bekroop me dat het zou gebeuren; dat me ineens de handen op de rug gedraaid zouden worden, dat ik de klik van de boeien zou horen en de beknelling om mijn polsen zou voelen en dat ik dan dat tape nog op mijn mond zou hebben en niet meer in staat zou zijn om het af te doen. Dat ze me dan zo in een busje zouden smijten en afvoeren naar het bureau om me daar aldus in de cel te gooien. De gedachte alleen al voelt als grote handen om mijn strot.

Het gebeurde niet. Niet voor de ogen van het op terrassen zittende bierdrinkende publiek dat nu nog deze praktijken goedkeurt. Het gebeurt in stilte, ongezien, het gebeurt in de hoop dat niemand het hoort, dat niemand het openbaar maakt. Op een volgende dode door dit soort of andere deportatiepraktijken, in Nederland of in België of elders in Europa, kun je slechts wachten. Het wordt tijd dat piloten weigeren nog langer dwangvluchten zoals deze uit te voeren.

Joke Kaviaar, 6-9-05

actieverslag 5 sept.: Verdonk komt liegen in Laren, DOORBREEK DE STILTE!